Overzicht van baten en lasten met toelichting

Bovenstaand overzicht laat zien dat het resultaat van de jaarrekening € 8,08 mln. positief bedraagt, dat wil zeggen het verschil tussen baten en lasten. Van dit resultaat wordt voorgesteld € 3,47 mln. over te hevelen naar 2024 (inclusief € 0,59 mln. Algemene uitkering), omdat de betreffende activiteiten niet (volledig) zijn afgerond in 2023 of worden doorgeschoven naar 2024. Dit is € 4,72 mln. positiever dan het begrotingsresultaat dat na de zomernota 2023 werd verwacht.

Meer inkomsten leges publiek (voordeel € 150.000)
De oorzaak van het verschil is de een piek in het aantal aanvragen, doordat in 2014 de geldigheidsduur van reisdocumenten voor volwassenen verlengd is van vijf naar tien jaar. Hier was in de begroting nog onvoldoende rekening mee gehouden. Verder hebben er minder kosteloze, meer betaalde huwelijken plaatsgevonden en is er een hoger aantal uittreksels Burgerlijke stand en BRP gerealiseerd.

Hogere algemene uitkering (voordeel € 710.000)
Er is in 2023 meer ruimte ontstaan onder het plafond BTW-compensatiefonds dan begroot. Dit komt doordat er minder is geïnvesteerd door gemeenten en daarmee minder aan compensabele btw wordt uitgekeerd aan gemeenten. Hierdoor wordt naar verwachting een bedrag van € 370.000 meer teruggestort in de algemene uitkering dan is begroot. Bij de meicirculaire 2024 volgt de definitieve afrekening BTW-compensatiefonds over 2023. Verder zijn er positieve bijstellingen van circa € 260.000 geweest op diverse maatstaven en op de uitkeringsfactor die ten grondslag liggen aan de hoogte van de algemene uitkering.

Meer inkomsten OZB (voordeel € 220.000)
Per saldo is in 2023 € 219.058 meer ontvangen dan begroot. De totale opbrengst heeft een positieve afwijking van 2,48% ten opzichte van de raming. Ongeveer de helft van het voordeel is veroorzaakt door areaaluitbreiding. De andere helft door het aanpassen/corrigeren van bedragen na de tariefberekening.

Meer inkomsten dividend uitkering (voordeel € 50.000)
Het voordeel wordt verklaard doordat de Bank Nederlandse Gemeenten en Wadinko een hogere dividenduitkering hebben gerealiseerd dan begroot. Hierbij speelt mee dat deze organisaties in coronatijd geen dividend mochten uitkeren, ondanks bestendige winsten in die periode.

Minder uitgaven statushouders (voordeel € 90.000)
De kosten voor maatschappelijke begeleiding van statushouders kunnen we grotendeels bekostigen uit de rijksgelden die we ontvangen vanaf de invoering van de nieuwe wet Inburgering. Hierdoor vloeit € 88.354 van ons regulier budget terug naar de algemene middelen.

Minder uitgaven voorschoolse voorzieningen (voordeel € 80.000)
Bij de vaststellingen peuterwerk van kinderdagverblijven over 2022 in 2023 € 53k  teruggevorderd, doordat het aantal gerealiseerde peuterplekken over 2022 lager zijn vastgesteld. Daarnaast is er bij de zomernota 2023 is er € 25.000 toegevoegd aan het budget onderwijsachterstandenbeleid vanwege prijsstijging van tarieven voorschoolse educatie (VE). De werkelijke kosten subsidies VE in 2023 zijn € 33.000 hoger dan we van het rijk in 2023 vergoed krijgen. Deze kosten kunnen in 2023 nog eenmalig onttrokken worden uit resterende rijksmiddelen onderwijsachterstandbeleid van voorgaande jaren. Daarmee valt 25.000 terug in de algemene middelen.

Minder uitgaven gemeentelijke opvang Oekraïners (voordeel € 3.660.000)
De gemeentelijke kosten voor de opvang van Oekraïners zijn circa € 3,66 mln. lager dan de rijksbijdrage die we hiervoor ontvangen. In de paragraaf Oekraïne wordt het resultaat verder toegelicht.

Minder uitgaven zorg- en hulpverlening, zelfstandig thuiswonen en Volksgezondheid  (voordeel € 130.000)
In 2023 heeft het rijk middelen beschikbaar gesteld ten behoeve van het uitvoeren van het Gezond en actief leven akkoord (GALA). Er zijn kosten voor het versterken van de sociale basis en terugdringen van gezondheidsachterstanden ten laste van de GALA rijksmiddelen gebracht. Dit is de belangrijkste reden dat we middelen overhouden op de reguliere budgetten zorg- en hulpverlening, zelfstandig thuis wonen en volksgezondheid.

Minder uitgaven onderwijshuisvesting (voordeel € 120.000)
Het positieve verschil wordt door twee factoren verklaard. Ten eerste is voor het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs voor 2023 alvast een bedrag geraamd. Doordat de plannen wat in tijd verschoven worden, is er slechts voor een klein bedrag een beroep hierop gedaan. Daarnaast valt de bijdrage aan het Sportbedrijf voor gymonderwijs (gymzaal, sporthal en zwembaden) lager uit.

Meer uitgaven sportbedrijf (nadeel € 250.000)
Het verschil van € 152.000 wordt als volgt verklaard. Voor de dekking van de afgesproken exploitatiebijdrage is de rijksbijdrage buurtsportcoaches ten onrechte als inkomst geraamd binnen het programma 7 sport. Deze was namelijk (ook) al geraamd binnen de Algemene Uitkering.
Daarnaast heeft het Sportbedrijf Raalte in 2023 een (te verwachten) negatief resultaat gerealiseerd van € 98.000. Aangezien het eigen vermogen van het SBR onvoldoende is om dit op te vangen compenseert de gemeente dit voor 2023.

Minder uitgaven cultuurnota (voordeel € 60.000)
Er zijn minder aanvragen voor subsidie binnen gekomen.

Minder uitgaven integrale veiligheid (voordeel € 90.000)
Het verschil wordt veroorzaakt, doordat beperkt gebruik gemaakt hoefde te worden van externe juridische expertise (€ 45.000). Voor de veiligheidsmonitor wordt een andere invulling gezocht die beter past bij de doelen, waarvoor de resultaten gebruikt worden. De kosten van het I-Uitvoeringsplan (keuze registratiesysteem) zijn doorgeschoven naar 2024. Er is een communicatiestrategie ondermijning opgesteld, waarvan de facturatie deels is doorgeschoven naar 2024. Gezamenlijk gaat dit om een bedrag van ruim € 30.000, wat betaald wordt uit het bestaande budget van 2024.

Meer uitgaven rechtsbescherming (nadeel € 110.000)
Deze kosten worden veroorzaakt door de procesvergoeding bij toegekende WOZ bezwaren. Het is een landelijk beeld dat dit steeds meer wordt gedaan. Hier wordt de wetgeving op aangescherpt om het WOZ-bezwaar als verdienmodel tegen te gaan.

Meer uitgaven verkiezingen (nadeel € 120.000)
In 2023 vond er onverwachts een tweede verkiezing plaats, doordat het kabinet gedurende het jaar is afgetreden. Hierdoor zijn er dubbele kosten gemaakt.

Meer uitgaven pensioenoverdracht en storting voorziening pensioen (nadeel € 220.000)
Jaarlijks berekenen we de hoogte van de pensioenvoorziening. Deze wijzigingen bestaan niet alleen uit een andere rekenrente en  een veranderde levensverwachting. Ook is in de voorziening een bedrag opgenomen voor pensioenverplichtingen van de (ex) wethouder. Wanneer deze wethouder overlijd of zijn pensioen wil overdragen aan een pensioenfonds, dan moet ook het partnerpensioen in geld worden uitgedrukt. De overschrijding wordt door het grootste deel veroorzaakt door het in geld uitdrukken van het partnerpensioen.

Vrijval wachtgelden wethouders (voordeel € 100.000)
Dit jaar hebben we de voorziening kunnen laten vrijvallen omdat de betreffende wethouder inmiddels een vaste benoeming heeft bij een gemeente elders in de provincie. Hierdoor zal de gemeente Raalte niet meer primair aangesproken worden voor de betaling van wachtgeld.

Renteresultaat (voordeel € 620.000)
Als gevolg van het gevoerde financieringsbeleid, de nog niet gerealiseerde investeringen en de rentevergoeding op ons banktegoed, is er minder geld uitgegeven aan financieringslasten dan geraamd. Per saldo een positief renteresultaat van € 620.000.

Stelpost algemene dekkingsmiddelen (voordeel € 150.000)
De stelpost kapitaallasten in fysieke domein valt eenmalig vrij, omdat vervangingsinvesteringen zijn uitgesteld.

Restant stelpost overhead (voordeel € 180.000)
Dit betreft het restant van stelposten overhead DOWR. Van deze stelpost is een deel wel gebruikt voor de hoger uitgevallen energiekosten van facilitaire zaken.

WKR aangifte 2023 (nadeel € 130.000)
De grens van de werkkostenregeling is net als de voorgaande jaren overschreden, waardoor we een naheffing moeten betalen. Vrijwel de gehele ‘vrije ruimte’ wordt al besteed aan de vergoedingen aan de raad en uitruil van het individueel keuzebudget door medewerkers, waardoor het (bijna) onmogelijk is om geen naheffing te betalen. We zijn bezig met procesverbetering om een hoge naheffing in de komende jaren te voorkomen.

Minder doorbelaste uren buiten exploitatie (nadeel € 150.000)
Doordat minder interne uren doorbelast konden worden naar grondexploitatie, investeringsprojecten en de opvang van Oekraïners is er een nadeel voor de organisatie ontstaan.

Restant stelpost onvoorzien (voordeel € 90.000)
Bij de begroting wordt jaarlijks een bedrag onvoorzien opgenomen. In 2023 is het budget onvoorzien, zowel structureel als incidenteel niet aangesproken. Per saldo resteert hierop een voordeel van € 90.000.

Vennootschapsbelasting (nadeel € 300.000)

De verschuldigde vennootschapsbelasting tot en met 2023 is, zo goed mogelijk dor een externe partij, ingeschat op basis van het resultaat van het grondbedrijf over 2023 (€ 1,9 mln.).