Oekraïne

In 2023 ontvangen van het rijk  een normvergoeding van € 83 per gerealiseerde opvangplek per dag. In onderstaande tabel is de compensatie van het rijk en de gerealiseerde kosten van de gemeentelijke opvang van Oekraïense ontheemden in 2023 weergegeven.

We ontvangen in 2023 € 8,44 mln. aan normvergoeding van het rijk. We hebben € 4,79 mln. uitgegeven aan huisvestingskosten, uitvoeringskosten, en overige kosten zoals het verstrekken van leefgeld. Dit betekent dat er een positief saldo is € 3,65 mln. Het positieve saldo is nog wel onder voorbehoud van de definitieve afrekening van het rijk.

Er zijn een aantal redenen voor het saldo:

• We hebben relatief goedkope opvanglocaties.
• De normvergoeding van € 83 per dag per gerealiseerde opvangplek in 2023 is op basis van landelijk onderzoek omlaag bijgesteld naar een normvergoeding € 61 per dag per gerealiseerde opvangplek in 2024.
• Niet alle gerealiseerde opvangplekken zijn altijd werkelijk bezet geweest
• Doordat veel werkzaamheden door eigen medewerkers en niet door externen uitgevoerd zijn, zijn de uitvoeringskosten beheersbaar gebleven.
• Er zijn kosten die we maken die niet onder de normvergoeding gemeentelijke  opvang Oekraïners vallen. Voorbeelden hiervan zijn kosten voor het opzetten en inrichten van de taalschool en kosten van leerlingenvervoer.

Reserve opvang Vluchtelingen en statushouders
Bij de jaarrekening 2022 is de reserve opvang vluchtelingen en statushouders gevormd.   Dit omdat er een grote opgave ligt om vluchtelingen en statushouders op te vangen, van onderwijs en zorg te voorzien en eventueel in te laten burgeren. Het positief resultaat Oekraïne over 2022 van € 1,56 mln. is aan deze reserve toegevoegd.
In 2023 is er € 0,54 mln. aan deze reserve onttrokken aan huur- en inrichtingskosten van de taalschool en extra uitvoeringscapaciteit vanwege de grote opgave rondom vluchtelingen en statushouders. Er ligt vanuit besluitvorming nog een resterende claim van € 0,41 mln. op deze reserve voor kosten taalschool (2024 t/m 2027) en voor extra uitvoeringscapaciteit in 2024.   Dit betekent dat er na aftrek van deze posten nog € 0,61 mln. beschikbaar is in de reserve. Daarnaast is er een positief resultaat Oekraïne van € 3,65 mln. in 2023.  
Er zijn een aantal ontwikkelingen met financiële risico's op gebied van opvang vluchtelingen en statushouders.  Een aantal ontwikkelingen zijn:

• Per december 2023 is een doorstroomlocatie voor statushouders bij Den Alerdinck geopend. Vanuit het rijk is er op dit moment alleen voor 2024 duidelijkheid betreft de financiële compensatieregeling.
• De Spreidingswet treedt per 1 februari 2024 in werking. Hiervoor krijgt Raalte een hogere taakstelling voor het realiseren van plekken voor asielzoekers.
• Door de hogere taakstelling wordt er gekeken naar nieuwe opvanglocaties die mogelijk moet aangekocht worden.  
• De normvergoeding per gerealiseerde opvangplek per dag voor Oekraïners is bijgesteld van € 83 in 2023 naar € 61 in 2024.
• Er is tot en met 2024 extra uitvoeringscapaciteit beschikbaar gesteld vanwege de grote opgave rondom vluchtelingen en de huisvesting en inburgering van statushouders. Voor 2025 en verder zal er opnieuw geïnventariseerd worden wat nodig is om uitvoering te geven aan deze opgaven.
• Er zijn hogere kosten in het sociaal domein door de hogere instroom die niet of deels door het rijk vergoed worden, bijvoorbeeld kosten van rondom onderwijs en het vervoer hiervan, tolkkosten en zwemlessen.

Voorgesteld wordt om een reserve opvang vluchtelingen en statushouders aan te vullen tot € 1,5 mln. om de beschreven financiële risico's op te kunnen vangen. Dit betekent dat er van het resultaat Oekraïne € 0,89 mln. toegevoegd wordt aan de reserve opvang vluchtelingen en statushouders en € 2,76 mln. terugvloeit naar de algemene bestemmingsreserve.   

Bij de jaarrekening 2024 zal opnieuw de balans opgemaakt worden betreffende de hoogte van deze reserve en de (financiële) risico's die er zijn omtrent de opvang van vluchtelingen en statushouders.